Ngoại hối là gì? Tìm hiểu tất tần tật về thị trường ngoại hối

14/04/2025

Giải thích ngoại hối là gì? Tìm hiểu về thị trường ngoại hối, các đặc điểm, cơ hội và rủi ro khi thực hiện giao dịch để đưa ra quyết định đầu tư thông minh.

Thị trường ngoại hối là một trong những thị trường tài chính lớn nhất và năng động nhất trên thế giới. Đây là nơi các nhà đầu tư có thể tham gia giao dịch mua bán các loại ngoại tệ để kiếm lợi nhuận. Nhưng thực sự, ngoại hối là gì và nó hoạt động như thế nào? Hãy cùng VPBank tìm hiểu tất tần tật về thị trường này để có cái nhìn rõ ràng và đầy đủ hơn.

1. Ngoại hối là gì?

Ngoại hối là tài sản hoặc quyền sử dụng tài sản đã được định giá và có thể chuyển đổi thành tiền tệ của quốc gia khác. Để được công nhận là ngoại hối, tài sản này phải được các quốc gia sử dụng làm phương thức thanh toán trong giao dịch quốc tế và được cộng đồng quốc tế công nhận rộng rãi. Nói cách khác, ngoại hối không chỉ là các đồng tiền mà còn bao gồm nhiều loại tài sản có giá trị chuyển đổi cao trong nền kinh tế toàn cầu.

Hiểu rõ khái niệm cơ bản về ngoại hối

Các hình thức của ngoại hối bao gồm:

Đồng tiền quốc gia (Bản tệ): Đồng tiền của mỗi quốc gia, khi được sử dụng trong giao dịch quốc tế hoặc trong các hoạt động xuất nhập khẩu sẽ được công nhận là ngoại hối và có thể chuyển đổi qua lại giữa các nền kinh tế khác nhau.
Chứng từ có giá trị tương đương với ngoại tệ: Đây là các chứng từ như cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu chính phủ.
Vàng: Vàng được coi là một tài sản ngoại hối truyền thống và luôn giữ giá trị cao trong giao dịch quốc tế như: Vàng thỏi, vàng miếng, vàng dự trữ quốc gia và vàng của cư dân nước ngoài.
Công cụ thanh toán ngoại tệ: Đây là các công cụ thanh toán được ghi bằng tiền tệ của quốc gia khác, chẳng hạn như séc, thẻ ngân hàng, hối phiếu, lệnh phiếu, và giấy chuyển ngân hàng.
Tiền ảo: Phổ biến như Bitcoin, Ethereum,...
Ngoại tệ: Đây là đồng tiền của một quốc gia khác, hoặc là đồng tiền chung của một nhóm quốc gia, ví dụ như đồng Euro, USA và nó được sử dụng phổ biến trong các giao dịch tài chính quốc tế.

2. Thị trường ngoại hối là gì? Hoạt động như thế nào?

Khi đã hiểu ngoại hối là gì thì bạn cũng cần nắm rõ thị trường này như thế nào, cách hoạt động ra sao. Cụ thể là:

2.1. Khái niệm thị trường ngoại hối

Thị trường ngoại hối (Forex) là một thị trường toàn cầu, phi tập trung và là nơi các loại tiền tệ được mua và bán. Đây là một phần của hệ thống tài chính quốc tế, các giao dịch tiền tệ diễn ra liên tục để tạo điều kiện cho việc chuyển đổi tiền tệ giữa các quốc gia, phục vụ cho thương mại, đầu tư và đầu cơ. Thị trường ngoại hối không có một sàn giao dịch tập trung duy nhất mà các giao dịch được thực hiện qua mạng lưới ngân hàng, tổ chức tài chính và các nhà đầu tư.

Thị trường hoạt động 24 giờ mỗi ngày, 5 ngày một tuần với các giao dịch diễn ra tại các trung tâm tài chính lớn trên toàn cầu. Tỷ giá hối đoái (giá trị của một đồng tiền so với đồng tiền khác) được xác định bởi các yếu tố như dữ liệu kinh tế, sự kiện địa chính trị và chính sách của ngân hàng trung ương, với sự tác động mạnh mẽ từ lực lượng cung cầu trên thị trường.

Thông tin cơ bản về thị trường ngoại hối

Xem thêm: Ngân hàng thương mại là gì? Phân loại, đặc điểm và chức năng

2.2. Cơ chế hoạt động

Khi đã biết thị trường ngoại hối là gì thì tiếp theo nhà đầu tư cần nắm được cách hoạt động của chúng. Thị trường ngoại hối hoạt động theo cơ chế mua bán tiền tệ giữa các đối tác. Các nhà đầu tư và tổ chức tham gia vào thị trường để trao đổi tiền tệ nhằm phục vụ cho các mục đích như thương mại quốc tế, đầu tư hay đầu cơ vào sự biến động của tỷ giá hối đoái.

Tỷ giá hối đoái là giá trị của một loại tiền tệ so với loại tiền tệ khác và được xác định bởi lực lượng cung và cầu. Các yếu tố tác động đến tỷ giá bao gồm chỉ số kinh tế, chính sách của ngân hàng trung ương, sự kiện địa chính trị và các yếu tố quan trọng khác.

2.3. Đối tượng của thị trường ngoại hối

Thị trường ngoại hối không chỉ dành cho các tổ chức tài chính lớn mà còn có sự tham gia của nhiều đối tượng khác nhau. Các nhà đầu tư cá nhân, ngân hàng thương mại, ngân hàng trung ương, quỹ đầu tư, các công ty đa quốc gia và các nhà đầu cơ là những đối tượng chủ yếu tham gia vào thị trường.

Mỗi đối tượng tham gia thị trường với mục đích khác nhau từ việc thực hiện các giao dịch thương mại đến đầu cơ vào sự thay đổi của tỷ giá.

Xem thêm: Giải ngân là gì? 6 hình thức giải ngân khoản vay phổ biến nhất

2.4. Hàng hóa giao dịch trên thị trường ngoại hối

Hàng hóa giao dịch chủ yếu trên thị trường ngoại hối là các đồng tiền của các quốc gia. Mỗi đồng tiền có giá trị riêng và thường được giao dịch theo cặp, ví dụ như EUR/USD (Euro so với Đô la Mỹ), USD/JPY (Đô la Mỹ so với Yên Nhật), hay GBP/USD (Bảng Anh so với Đô la Mỹ).

Các hàng hóa giao dịch phổ biến trên Forex

Ngoài ra, các sản phẩm chứng khoán phái sinh như hợp đồng tương lai và quyền chọn liên quan đến tỷ giá hối đoái cũng được giao dịch trên thị trường ngoại hối.

3. Phân biệt ngoại hối và ngoại tệ

Để hiểu rõ hơn về sự khác nhau của ngoại hối và ngoại tệ, dưới đây là bảng so sánh chi tiết mà mọi người có thể tham khảo:

Tiêu chí	Ngoại tệ	Ngoại hối
Khái niệm	Đồng tiền của một quốc gia được sử dụng ở quốc gia khác.	Bao gồm ngoại tệ và các giao dịch liên quan đến tiền tệ của các quốc gia.
Phạm vi sử dụng	Dùng trong giao dịch thương mại, du lịch, đầu tư quốc tế.	Liên quan đến các giao dịch, đầu cơ, trao đổi tiền tệ trên thị trường tài chính quốc tế.
Ví dụ	USD, EUR, GBP, JPY, VND (ở các quốc gia khác).	Giao dịch giữa các đồng tiền như USD/EUR, USD/JPY trên thị trường Forex.
Hoạt động giao dịch	Được sử dụng trong các giao dịch thanh toán quốc tế, mua sắm, du lịch.	Diễn ra trên các thị trường tài chính, bao gồm thị trường ngoại hối (Forex), hợp đồng phái sinh liên quan đến tiền tệ.
Mục đích	Mua bán, thanh toán hàng hóa, dịch vụ hoặc đầu tư quốc tế.	Đầu cơ vào sự biến động tỷ giá, tạo ra lợi nhuận từ chênh lệch giá trị tiền tệ.
Thị trường liên quan	Không có một thị trường tập trung, chỉ sử dụng trong giao dịch thương mại.	Thị trường ngoại hối (Forex) là nơi mua bán các loại tiền tệ quốc tế.

Hiểu rõ về đồng ngoại tệ và ngoại hối

Xem thêm: Mã OTP là gì? Tại sao mã OTP cực kỳ quan trọng trong giao dịch?

4. Cách thức đầu tư vào thị trường ngoại hối

Để tham gia vào thị trường ngoại hối thì hiểu khái niệm ngoại hối là gì sẽ chưa đủ, các nhà đầu tư có thể lựa chọn một trong ba hình thức giao dịch dưới đây:

Thị trường Forex giao ngay (Forex Spot): Giao dịch mua bán ngoại tệ và thanh toán ngay lập tức tại thời điểm thực hiện giao dịch, giúp nhà đầu tư nhận được tiền ngay khi giao dịch hoàn tất.
Thị trường Forex chuyển tiếp – Giao dịch hối đoái kỳ hạn (Forex Forward): Giao dịch mua bán ngoại tệ theo tỷ giá đã thỏa thuận từ trước nhưng việc thanh toán sẽ được thực hiện vào một thời điểm cụ thể trong tương lai, tùy theo thỏa thuận giữa hai bên.
Thị trường Forex tương lai (Forex Futures): Giao dịch thông qua các hợp đồng tương lai, nơi mức tỷ giá và thời gian thanh toán được hai bên thống nhất, với mốc thời gian thực hiện giao dịch rõ ràng trong tương lai.

Cách thức để có thể đầu tư vào thị trường ngoại hối

Mỗi hình thức giao dịch này có các đặc điểm và rủi ro riêng biệt, phù hợp với nhu cầu và chiến lược của từng nhà đầu tư

Xem thêm: Hạn mức thẻ tín dụng là gì? 2 cách nâng hạn mức đơn giản nhất

5. Lợi ý và rủi ro khi giao dịch ngoại hối

Khi tham gia vào các giao dịch ngoại hối sẽ có những ưu nhược điểm khác nhau. Dưới đây là một số lợi ích và rủi ro cơ bản nếu bạn đầu tư vào thị trường này, bao gồm:

5.1. Lợi ích khi giao dịch ngoại hối

Giao dịch ngoại hối mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư, đặc biệt trong môi trường tài chính toàn cầu. Một số lợi ích nổi bật khi tham gia vào thị trường này như sau:

Tính thanh khoản cao: Thị trường ngoại hối là thị trường tài chính lớn nhất và có tính thanh khoản cao nhất trên thế giới, giúp các nhà đầu tư dễ dàng mua bán ngoại tệ bất kỳ lúc nào mà không gặp phải sự cố về thanh khoản.
Cơ hội kiếm lợi nhuận từ biến động tỷ giá: Các nhà đầu tư có thể tận dụng sự biến động của tỷ giá để kiếm lời, đặc biệt trong các tình huống thị trường biến động mạnh hoặc khi có tin tức kinh tế ảnh hưởng đến giá trị đồng tiền.
Thị trường hoạt động 24/5:Thị trường ngoại hối mở cửa suốt 24 giờ mỗi ngày trong tuần từ sáng thứ Hai đến cuối ngày thứ Sáu. Điều này tạo điều kiện cho các nhà đầu tư trên toàn cầu giao dịch linh hoạt, bất kể múi giờ khác nhau.
Đòn bẩy tài chính: Thị trường ngoại hối cung cấp mức đòn bẩy cao, cho phép nhà đầu tư kiểm soát một khoản vốn lớn hơn so với số tiền họ bỏ ra ban đầu. Điều này có thể gia tăng lợi nhuận tiềm năng, tuy nhiên cũng đi kèm với rủi ro.

Lợi ích khi thực hiện giao dịch ngoại hối

5.2. Rủi ro khi giao dịch ngoại hối

Mặc dù giao dịch ngoại hối mang lại cơ hội lợi nhuận cao nhưng cũng không thiếu những rủi ro mà nhà đầu tư cần phải quan tâm và đối mặt như:

Biến động tỷ giá lớn: Thị trường ngoại hối có thể gặp phải những biến động mạnh trong thời gian ngắn nên sẽ gây tổn thất lớn cho nhà đầu tư nếu không có chiến lược giao dịch hiệu quả. Các sự kiện kinh tế, chính trị hay thiên tai có thể ảnh hưởng mạnh đến tỷ giá và tạo ra rủi ro không lường trước.
Rủi ro từ đòn bẩy: Đòn bẩy cao có thể gia tăng lợi nhuận nhưng cũng làm tăng rủi ro mất mát nếu giao dịch không thành công. Nhà đầu tư có thể mất một phần lớn hoặc thậm chí toàn bộ số vốn đầu tư nếu thị trường di chuyển ngược lại với dự đoán.
Thiếu kinh nghiệm và chiến lược giao dịch: Nếu không có kiến thức vững vàng về thị trường ngoại hối và chiến lược giao dịch phù hợp, mọi người có thể gặp phải những quyết định sai lầm, dẫn đến thua lỗ. bởi vì thị trường ngoại hối đòi hỏi sự am hiểu và khả năng phân tích kỹ thuật, cơ bản vững chắc.
Rủi ro về tâm lý: Thị trường ngoại hối thường diễn ra rất căng thẳng và khó lường. Điều này khiến nhà đầu tư dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc như tham lam, sợ hãi, hay quyết định giao dịch thiếu cân nhắc. Khi đó, bạn rất có thể đưa ra những quyết định sai lầm và gây tổn thất lớn về tài sản.

Những rủi ro khi tham gia thị trường Forex

Ngoại hối là gì? Tìm hiểu tất tần tật về thị trường ngoại hối

1. Ngoại hối là gì?