CIR là gì? Cách tính chỉ số CIR của các ngân hàng

Kiến thức chung

21/08/2025

Chỉ số CIR được dùng để phản ánh hiệu quả quản lý chi phí so với doanh thu trong ngành ngân hàng. Vậy chỉ số CIR là gì? Cách tính và phương pháp tối ưu chỉ số CIR như thế nào là tốt nhất? Hãy cùng VPBank tìm hiểu chi tiết CIR là gì, vai trò và ý nghĩa ở bài viết này nhé!

1. CIR là gì?

Trong lĩnh vực ngân hàng và tài chính, CIR (Cost to Income Ratio) là một chỉ số quan trọng giúp đánh giá hiệu quả hoạt động của tổ chức tài chính. Cụ thể, CIR sẽ phản ánh tỷ lệ giữa chi phí vận hành và thu nhập, từ đó cho biết tổ chức có đang thực hiện việc quản lý tốt chi phí để tạo ra lợi nhuận hay không.

Nói cách khác, CIR càng thấp thì hiệu quả hoạt động càng cao, tổ chức đang tiêu ít hơn để kiếm được nhiều lợi nhuận hơn.

Không đơn thuần là con số, CIR còn là thước đo về khả năng cạnh tranh và hiệu quả trong quản lý. Trong môi trường tài chính ngày càng khốc liệt, một CIR thấp được xem là dấu hiệu cho thấy tổ chức có năng lực kiểm soát chi phí tốt, từ đó giúp:

Tăng cường lợi nhuận cho cổ đông.
Nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.
Tối ưu hóa hoạt động nội bộ, tránh lãng phí tài nguyên.

Chỉ số CIR là gì?

Xem thêm: Top 10 ngân hàng thương mại uy tín, tốt nhất Việt Nam 2025 | VPBank

2. Cách tính chỉ số CIR của các ngân hàng

Dưới đây, VPBank sẽ hướng dẫn chi tiết cách tính chỉ số CIR của ngân hàng qua 03 bước đơn giản sau:

Bước 1: Tính tổng chi phí hoạt động

Tổng chi phí hoạt động là toàn bộ các khoản chi mà ngân hàng cần để duy trì hoạt động thường xuyên. Các khoản chi này bao gồm:

Chi phí nhân sự: lương, thưởng, bảo hiểm, phúc lợi và các khoản trợ cấp khác cho nhân viên.
Chi phí vận hành: văn phòng phẩm, thuê mặt bằng, điện nước, bảo trì thiết bị.
Chi phí tiếp thị: quảng cáo, khuyến mãi, truyền thông, tổ chức sự kiện.
Chi phí dịch vụ & phát triển: dịch vụ thuê ngoài, tư vấn, nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới.

Bước 2: Tính tổng doanh thu thu nhập

Tổng doanh thu thu nhập là toàn bộ nguồn thu từ hoạt động kinh doanh chính của ngân hàng, bao gồm:

Thu nhập từ lãi suất: từ các khoản vay, tín dụng, cho vay cá nhân hoặc doanh nghiệp.
Phí dịch vụ: phí quản lý tài khoản, chuyển khoản, phát hành thẻ, tư vấn tài chính,...
Lợi nhuận từ đầu tư: trái phiếu, cổ phiếu, bất động sản,...
Các khoản thu khác: thu nhập từ bảo hiểm, liên kết fintech, hợp tác chiến lược,...

Xem thêm: Vay tín chấp - Vay tiêu dùng dành cho khách hàng theo lương

Bước 3: Áp dụng công thức tính chỉ số CIR

Sau khi đã có hai thành phần chính, bạn có thể áp dụng công thức sau để tính CIR:

CIR = (Tổng Chi phí hoạt động / Tổng Doanh thu thu nhập) × 100

Ví dụ:

Tiêu chí	Số tiền
Tổng chi phí hoạt động	1.200 tỷ đồng
Tổng doanh thu thu nhập	3.000 tỷ đồng
CIR	(1.200 / 3.000) × 100 = 40%

Chỉ số CIR trong trường hợp này thấp, dưới 50% cho thấy ngân hàng đang kiểm soát tốt chi phí và hoạt động kinh doanh hiệu quả.

Công thức và ví dụ cách tính chỉ số CIR

3. Vai trò và ý nghĩa của CIR trong ngân hàng

CIR là chỉ số quan trọng trong ngành ngân hàng giúp các nhà quản lý có thể đánh giá hiệu suất vận hành và tiềm năng gia tăng lợi nhuận.

3.1. Vai trò

Dưới đây là các vai trò quan trọng của CIR trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động của ngân hàng:

Đo lường hiệu quả quản lý chi phí: Ngân hàng có thể đánh giá khả năng kiểm soát chi phí dựa vào CIR. Khi chỉ số CIR thấp, chứng tỏ ngân hàng đang sử dụng nguồn lực hợp lý, tránh lãng phí và tối ưu hóa chi phí vận hành. Điều này dẫn đến khả năng sinh lời tốt hơn trong dài hạn.
Đánh giá hiệu suất tài chính toàn diện: Đây còn là công cụ quan trọng với nhà đầu tư và các cơ quan quản lý. Chỉ số này phản ánh bức tranh tài chính tổng thể: nếu CIR duy trì ở mức hợp lý, cho thấy ngân hàng đang hoạt động ổn định và có tiềm năng phát triển vững chắc.
Giúp quản lý rủi ro tài chính tốt hơn: CIR tăng bất thường là dấu hiệu cảnh báo cho thấy chi phí đang vượt kiểm soát, gây áp lực lên lợi nhuận và nguồn vốn. Bằng cách theo dõi sát sao chỉ số này, ngân hàng dễ dàng phát hiện sớm các rủi ro tài chính tiềm ẩn và chủ động đưa ra biện pháp ứng phó.
Tăng cường năng lực cạnh tranh trên thị trường: Ngân hàng với chỉ số CIR thấp sẽ có nhiều lợi thế hơn trong việc đưa ra sản phẩm tài chính với giá cạnh tranh. Điều này giúp thu hút khách hàng mới, giữ chân khách hàng cũ và mở rộng thị phần.

Chỉ số CIR giúp đánh giá hiệu suất tài chính một cách toàn diện

Xem thêm: Lãi suất cho vay ngân hàng mới nhất hiện nay

3.2. Ý nghĩa

Chỉ số CIR (Cost to Income Ratio) là tỷ lệ phản ánh chi phí trên doanh thu, nên không chỉ đo lường được hiệu suất vận hành của doanh nghiệp mà còn là cơ sở để đánh giá và lựa chọn đầu tư.

Đối với nhà đầu tư, CIR được xem là định hướng quyết định đầu tư quan trọng. Khi so sánh nhiều ngân hàng, chỉ số CIR giúp xác định tổ chức nào đang vận hành hiệu quả, từ đó lựa chọn mã cổ phiếu tiềm năng để đầu tư dài hạn.

Thông qua việc theo dõi CIR, các nhà hoạch định dễ dàng đánh giá điều kiện hoạt động thực tế, từ đó đặt ra những kế hoạch tăng trưởng phù hợp như:

Tối ưu hóa chi phí vận hành nhưng không làm ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ.
Tăng doanh thu bằng cách phát triển sản phẩm mới, mở rộng kênh phân phối hoặc nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Khi kết hợp CIR với các chỉ số kinh tế khác, nhà đầu tư và các nhà phân tích có thể:

Dự đoán sự biến động thị trường.
Phân tích hành vi chi tiêu và khả năng sinh lời của ngành tài chính.
Đánh giá tác động của yếu tố kinh tế vĩ mô tới hoạt động ngân hàng.

4. Phương pháp tối ưu chỉ số CIR

Hiểu rõ bản chất của chỉ số CIR giúp ngân hàng, doanh nghiệp có thể tối ưu một cách hiệu quả. Dưới đây là một số cách thường được áp dụng để giảm CIR bền vững:

Tối ưu hóa chi phí vận hành: Việc cắt giảm chi phí không phải là giảm chất lượng dịch vụ, mà là loại bỏ lãng phí và tăng hiệu suất hoạt động. Một số biện pháp phổ biến:

Đánh giá và loại bỏ các khoản chi không cần thiết.
Sắp xếp lại bộ máy nhân sự, cắt giảm các vị trí không tạo ra giá trị.
Tái cấu trúc quy trình làm việc để giảm thời gian xử lý và nhân công.

Tối ưu hóa việc sử dụng nguồn vốn: Sử dụng vốn hiệu quả giúp cải thiện lợi nhuận mà còn giảm rủi ro tài chính, đây là yếu tố gián tiếp ảnh hưởng đến CIR. Ngân hàng cần:

Phân bổ vốn vào các dự án có tỷ suất sinh lợi cao.
Giảm thiểu vốn động và tối ưu dòng tiền.
Quản lý tài sản và nợ một cách cân đối.

Tăng cường doanh thu bền vững: Các chiến lược tăng trưởng doanh thu được áp dụng như phát triển các sản phẩm tài chính phù hợp với từng phân khúc khách hàng, đẩy mạnh bán chéo, bán gia tăng hoặc mở rộng thị trường qua kênh số/ngân hàng số.

Ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số: Công nghệ có vai trò cốt lõi trong việc cải thiện CIR qua việc giảm chi phí, tăng tốc độ phục vụ và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Một số công nghệ nổi bật như: RPA, AI, Mobile Banking App.

Tăng cường quản lý rủi ro: Quản trị rủi ro hiệu quả không chỉ giúp tránh thất thoát tài chính mà còn giúp duy trì chỉ số CIR ở mức ổn định. Bằng cách xây dựng hệ thống đánh giá rủi ro toàn diện, áp dụng công cụ phân tích dữ liệu hoặc giám sát hiệu quả tín dụng là có thể quản lý rủi ro một cách tốt hơn.

Đào tạo và phát triển nhân sự: Việc đầu tư vào đào tạo giúp nhân viên không chỉ nâng cao hiệu suất công việc, giảm thiểu sai sót mà còn tăng khả năng sáng tạo khi vận hành.