Giải đáp tiền tệ là gì. Cập nhật nhanh lịch sử, bản chất và chức năng quan trọng của tiền tệ trong nền kinh tế hiện đại và vai trò trong tương lai.
Tiền tệ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, là phương tiện trao đổi, tích trữ và đơn vị đo lường giá trị. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ tiền tệ là gì, lịch sử phát triển, bản chất và chức năng của nó. Trong bài viết này, VPBank sẽ giải thích chi tiết khái niệm cơ bản về tiền tệ và tầm quan trọng của chúng trong cuộc sống hàng ngày.
Tiền tệ là công cụ thanh toán hợp pháp dùng để trao đổi hàng hóa và dịch vụ trong một khu vực, quốc gia hoặc nền kinh tế. Vì vậy, tiền tệ còn được gọi là khoản “tiền lưu thông”.
Hiểu rõ về khái niệm tiền tệ là gì
Thông thường, tiền tệ do các cơ quan nhà nước như ngân hàng trung ương phát hành. Mặc dù tiền tệ không có giá trị thực tế, nhưng giá trị của tiền tệ lại phụ thuộc vào những đồ mà nó đại diện và điều này thay đổi theo nền kinh tế cũng như tổ chức phát hành.
Xem thêm: Ngân hàng nhà nước là gì? Danh sách các ngân hàng nhà nước
Nếu muốn hiểu rõ tiền tệ là gì thì bạn cần nắm được lịch sử ra đời của chúng. Trong thời kỳ cổ đại, người ta không sử dụng tiền để trao đổi hàng hóa mà thay vào đó dùng các sản phẩm hoặc vật phẩm có giá trị tương đương để đổi lấy những gì mình cần.
Khi con người bắt đầu biết đúc tiền kim loại, nền văn hóa của thế giới dần phát triển. Vào thời điểm này, giá trị của tiền phụ thuộc vào chất liệu làm ra nó. Vào khoảng năm 3000 TCN, người Lưỡng Hà bắt đầu sử dụng những đồng tiền xu đầu tiên, làm từ đồng, sau đó là sắt. Những đồng tiền này được gọi là Siglos hoặc Shekel. Tiền xu rất tiện lợi, không cần phải cân đong đo đếm như trước, người ta chỉ cần đếm số lượng. Điều này đã thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động mua bán hàng hóa.
Thông tin về lịch sử ra đời của tiền tệ
Từ năm 600 đến 1455, Trung Quốc là quốc gia đầu tiên phát minh ra tiền giấy, được lưu hành dưới thời nhà Tống. Còn ở châu Âu, vào năm 1661, ngân hàng Stockholms Banco ở Thụy Điển phát hành tiền giấy lần đầu tiên. Sau đó, vào những năm 1690, tiền giấy đã trở nên phổ biến tại Mỹ khi khu Thuộc Địa Vịnh Massachusetts in ra tiền giấy.
Tiền bắt đầu được sử dụng dưới hình thức đại diện sau một thời gian dài phát triển. Các ngân hàng và thương gia buôn bán vàng, bạc đã phát hành giấy biên nhận cho người gửi, có giá trị quy đổi ra tiền mặt. Những giấy biên nhận này được chấp nhận rộng rãi như một công cụ thanh toán và dần dần trở thành một hình thức tiền tệ.
Xem thêm: Lãi suất điều hành là gì? Những điều bạn cần biết về lãi suất điều hành
Theo Karl Marx, tiền tệ là "một loại hàng hóa đặc biệt" vì nó có giá trị sử dụng riêng biệt. Tiền đáp ứng hầu hết các nhu cầu của người sở hữu và thể hiện giá trị của các hàng hóa khác. Marx đã nghiên cứu sự phát triển của sản xuất và trao đổi hàng hóa để tìm ra nguồn gốc và bản chất của tiền tệ là gì.
Tiền tệ là phương tiện thanh toán quan trọng hiện nay. Theo Paul Samuelson, một nhà kinh tế học người Mỹ, "tiền giống như dầu bôi trơn trong guồng máy luân chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng."
Hiểu rõ bản chất của tiền tệ hiện nay
Các nhà kinh tế học hiện đại, trong đó có Milton Friedman đã cho rằng "tiền là phương tiện thanh toán giúp trao đổi, tính toán và là tài sản để tích lũy." Tóm lại, tiền tệ là một loại hàng hóa đặc biệt, là một đơn vị giá trị chung cho tất cả các hàng hóa khác. Nó phản ánh lao động xã hội và mối quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa.
Lưu thông tiền tệ là quá trình tiền tệ di chuyển trong nền kinh tế, phục vụ mục đích mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ và thanh toán các khoản nợ giữa các chủ thể trong nền kinh tế.
Lưu thông tiền mặt là việc tiền mặt được sử dụng trong các giao dịch mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ và thanh toán nợ.
Ưu điểm:
Dễ dàng mang theo và sử dụng khi mua bán, trao đổi.
Thuận tiện cho việc tích trữ.
Giá trị của tiền được thể hiện bằng các con số, số càng cao thì giá trị càng lớn và ngược lại.
Được kiểm soát bởi Chính phủ và luôn giữ vai trò phương tiện thanh toán.
Nhược điểm:
Dễ bị làm giả.
Có thể mất giá khi xảy ra lạm phát.
Rủi ro mất cắp hoặc bị đánh cắp cao.
Phương tiện lưu thông với tiền mặt
Xem thêm: Lạm phát là gì? Tình trạng này có thật sự là tiêu cực hay không?
Lưu thông không tiền mặt là việc sử dụng các công cụ như thẻ thanh toán, séc, ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi, tiền mã hóa... thay thế tiền mặt trong các giao dịch mua bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ.
Ưu điểm:
Giảm chi phí liên quan đến tiền mặt, như chi phí in ấn, bảo quản, vận chuyển.
Tiện lợi và nhanh chóng thông qua ngân hàng, đồng thời đảm bảo an toàn khi sử dụng.
Giúp Ngân hàng Trung ương (NHTW) dễ dàng quản lý và điều tiết lượng tiền cung ứng.
Nhược điểm:
Cần có cơ sở hạ tầng kinh tế và mức độ phát triển dân trí nhất định.
Đòi hỏi trình độ khoa học công nghệ cao.
Có nguy cơ bị các tội phạm công nghệ cao hack tài khoản.
Cùng tìm hiểu: 7 cách bảo mật ngân hàng bạn cần phải biết sớm
Bản chất của tiền tệ đã được làm rõ, vậy tiền tệ thực sự có chức năng gì và đóng góp như thế nào vào sự phát triển của nền kinh tế? Dưới đây là 5 chức năng cơ bản và quan trọng của tiền tệ.
Khi tiền tệ xuất hiện, quá trình trao đổi hàng hóa trực tiếp giữa các bên đã được thay thế bằng một hình thức gián tiếp. Tiền tệ đóng vai trò làm trung gian, là vật ngang giá chung giúp việc mua bán diễn ra dễ dàng và nhanh chóng.
Tiền tệ là công cụ để đo lường giá trị của hàng hóa và dịch vụ. Mỗi mặt hàng sẽ có giá trị xác định bằng tiền, tương tự như cách chúng ta đo khối lượng bằng cân hay đo chiều dài bằng mét.
Khi hàng hóa được định giá bằng tiền, nó sẽ có một mức giá cụ thể. Mức giá này bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như giá trị của hàng hóa, giá trị tiền tệ, và mối quan hệ cung cầu trên thị trường
Tiền tệ giúp đơn giản hóa quá trình trao đổi hàng hóa và dịch vụ giữa các bên. Nó có thể được sử dụng để thực hiện các giao dịch như mua bán, thanh toán nợ, nộp thuế, v.v. Tiền tệ được công nhận rộng rãi và có độ chính xác cao về giá trị trao đổi.
Tiền tệ trở thành tài sản tích lũy khi được rút khỏi lưu thông trên thị trường và được cất trữ. Sự gia tăng lượng tiền tích trữ phản ánh sự gia tăng của cải vật chất trong xã hội, qua đó thể hiện tài sản "Có" của nền kinh tế quốc gia.
Tiền tệ là phương tiện tích lũy dễ dàng
Tiền tệ có vai trò như tiền tệ thế giới khi được các quốc gia công nhận và sử dụng dựa trên tỷ giá hối đoái (chênh lệch giá trị đồng tiền giữa các quốc gia). Tỷ giá này được xác định theo nền kinh tế của mỗi quốc gia và trở thành phương tiện thanh toán quốc tế.
Có thể bạn quan tâm:
Như vậy, VPBank đã giải thích chi tiết tiền tệ là gì. Đây không chỉ là công cụ trao đổi mà còn là nền tảng của nền kinh tế hiện đại. Hiểu rõ về tiền tệ sẽ giúp mọi người có cái nhìn sâu sắc hơn về các vấn đề kinh tế. Để biết thêm chi tiết, bạn có thể truy cập website www.vpbank.com.vn hoặc gọi hotline 1900.54.54.15 để được tư vấn thêm.
Ngành tài chính, ngân hàng đã và đang trong quá trình phát triển nhanh chóng. Cùng điểm qua top 10 ngân hàng tốt nhất Việt Nam trong năm 2025.
