Fomo là gì? Cách khắc phục hội chứng Fomo ở các nhà đầu tư

Kiến thức chung

20/08/2025

Fomo là gì được quan tâm trong đời sống xã hội cũng như trong lĩnh vực đầu tư tài chính. Hội chứng Fomo (Fear Of Missing Out) khiến nhiều nhà đầu tư rơi vào trạng thái lo lắng, hành động thiếu kiểm soát khi thấy cơ hội sinh lời vụt qua. Cùng VPBank tìm hiểu chi tiết hội chứng Fomo là gì, đối tượng nào thường dễ gặp khi đầu tư tài chính cũng như cách khắc phục hiệu quả ở nội dung sau đây!

1. Hội chứng Fomo là gì? Như thế nào là fomo trong đầu tư chứng khoán?

Fomo (Fear Of Missing Out) tạm dịch là hội chứng sợ bị bỏ lỡ. Đây là một trạng thái tâm lý phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh truyền thông số phát triển mạnh mẽ.

Fomo là nỗi lo rằng bản thân sẽ bỏ lỡ một điều gì đó hấp dẫn, có lợi, hoặc thú vị mà người khác đang trải nghiệm. Người mắc hội chứng này thường bị chi phối bởi cảm xúc lo lắng, ganh tị hoặc bất an khi thấy người khác đang tận hưởng thành quả, sự kiện, cơ hội đầu tư, hoặc thậm chí là xu hướng thời thượng nào đó mà bản thân chưa kịp nắm bắt. Họ có xu hướng đưa ra quyết định vội vàng chỉ để không bị đứng ngoài cuộc.

Fomo là gì?

Trong lĩnh vực đầu tư tài chính, đặc biệt là chứng khoán, Fomo là một hiện tượng rất thường gặp. Nó xảy ra khi nhà đầu tư cảm thấy sợ bỏ lỡ cơ hội sinh lời sau khi chứng kiến một mã cổ phiếu nào đó tăng giá nhanh hoặc được nhắc đến liên tục trên các diễn đàn tài chính, mạng xã hội hay các kênh truyền thông.

Biểu hiện của Fomo trong đầu tư có thể kể đến như:

Mua cổ phiếu chỉ vì thấy "mọi người đều mua".
Bỏ qua các nguyên tắc đầu tư cơ bản như định giá, phân tích kỹ thuật, quản trị rủi ro.
Cảm giác lo lắng, tiếc nuối khi thấy cổ phiếu tăng mà mình chưa sở hữu.
Quyết định đầu tư mang tính bốc đồng, thiếu kiên nhẫn với kế hoạch dài hạn.

Xem thêm: Chu kỳ kinh tế là gì? Khám phá cách đầu tư theo chu kỳ mới nhất

2. Tại sao hội chứng Fomo gây ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư?

Hội chứng Fomo không chỉ là biểu hiện cảm xúc tức thời, mà còn là nguyên nhân sâu xa làm suy yếu khả năng ra quyết định trong đầu tư. Dưới tác động của Fomo, nhà đầu tư dễ rơi vào trạng thái mất kiểm soát cảm xúc, dẫn đến hành vi tài chính thiếu cân nhắc, gia tăng rủi ro đầu tư và gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất dài hạn.

Dưới đây là năm yếu tố chính lý giải tác động của Fomo đến tâm lý nhà đầu tư:

2.1. Thiếu hiểu biết về thị trường

Những nhà đầu tư thiếu nền tảng kiến thức về tài chính và chứng khoán thường có xu hướng dựa vào các thông tin mang tính lan truyền hoặc cảm tính thay vì phân tích định lượng. Khi thị trường biến động mạnh hoặc xuất hiện những cơn sốt cổ phiếu, nhà đầu tư dễ bị cuốn vào các quyết định thiếu cơ sở, chạy theo đám đông mà không đánh giá được nội tại doanh nghiệp hay xu hướng vĩ mô.

Ví dụ: Một nhà đầu tư mới tham gia thị trường trong giai đoạn cổ phiếu ngành năng lượng tăng mạnh, thấy bạn bè kiếm lãi nên lập tức mua theo mà không hiểu rõ về chu kỳ ngành hoặc tình hình tài chính doanh nghiệp.

Xem thêm: Đầu cơ là gì? Có nên đầu cơ không? Phân biệt đầu cơ và đầu tư

2.2. Sợ bỏ lỡ cơ hội

Đây chính là yếu tố cốt lõi của hội chứng Fomo. Khi chứng kiến người khác liên tục đạt được lợi nhuận, nhiều nhà đầu tư rơi vào trạng thái lo sợ rằng mình bỏ lỡ đi cơ hội hấp dẫn. Từ đó, nhà đầu tư vội vàng tham gia giao dịch ngay cả khi định giá cổ phiếu đã không còn hấp dẫn, dẫn đến hành vi mua đuổi.

2.3. Tham vọng

Tâm lý kỳ vọng cao về lợi nhuận trong thời gian ngắn, đặc biệt ở những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm cũng là một yếu tố thúc đẩy Fomo. Thay vì bám sát chiến lược đầu tư đã xây dựng, họ dễ dàng chuyển hướng theo các xu hướng nóng, bất chấp rủi ro tiềm ẩn và thiếu giới hạn quản trị danh mục.

2.4. Mất cân bằng

Fomo còn làm trầm trọng thêm sự mất cân bằng trong tâm lý nhà đầu tư. Sự dao động giữa tự tin quá mức và tự ti khiến họ dễ rơi vào trạng thái không ổn định khi thị trường biến động. Khi không kiểm soát được cảm xúc, nhà đầu tư sẽ bị dẫn dắt bởi xu hướng hoặc tin tức bên ngoài, dẫn đến hành vi giao dịch cảm tính thay vì dựa vào chiến lược đã được hoạch định.

2.5. Thiếu kiên nhẫn

Thị trường tài chính thường vận hành theo chu kỳ và cần thời gian để tích lũy giá trị. Tuy nhiên, những nhà đầu tư thiếu kiên nhẫn có thể không chấp nhận sự chờ đợi. Khi thấy người khác đạt lợi nhuận nhanh chóng, họ dễ từ bỏ kế hoạch đầu tư dài hạn để tìm kiếm cơ hội sinh lời khác. Từ đó, dẫn đến việc thường xuyên mua bán ngắn hạn, tốn chi phí giao dịch và giảm hiệu quả đầu tư.

Xem thêm: Cổ tức là gì? Công thức tính và hình thức trả cổ tức

Tâm lý thiếu kiên nhẫn và sự tham vọng thường đến tình trạng Fomo trong đầu tư chứng khoán

3. Đối tượng nào dễ gặp hội chứng Fomo trong đầu tư chứng khoán?

Hội chứng Fomo có thể xuất hiện ở mọi cấp độ nhà đầu tư, tuy nhiên, một số nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng hơn do đặc điểm tâm lý, mức độ kinh nghiệm và cách tiếp cận thông tin. Dưới đây là những nhóm nhà đầu tư có nguy cơ cao rơi vào Fomo trong quá trình tham gia thị trường chứng khoán:

Nhà đầu tư mới (F0): Nhà đầu tư F0 thường chưa có nền tảng kiến thức vững vàng và thiếu kinh nghiệm thực chiến. Họ dễ bị dẫn dắt bởi luồng thông tin một chiều, tin đồn thị trường hoặc hiệu ứng lan truyền trên mạng xã hội.
Nhà đầu tư có tâm lý làm giàu nhanh: Những nhà đầu tư bị ám ảnh bởi mong muốn đạt lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn thường bị cuốn theo các cơ hội sinh lời nhanh chóng mà không cân nhắc rủi ro.
Nhà đầu tư quá tự tin hoặc quá tự ti: Đây là yếu tố tâm lý dẫn đến việc chủ quan, đánh giá thấp rủi ro và bỏ qua các tín hiệu điều chỉnh. Tự ti khiến nhà đầu tư dễ phụ thuộc vào hành vi của số đông, từ đó hành động thiếu độc lập. Cả hai thái cực này đều khiến nhà đầu tư dễ rơi vào Fomo khi thị trường có biến động mạnh.
Nhà đầu tư thiếu kiên nhẫn và mất cân bằng tâm lý: Nếu nhà đầu tư không kiên định với kế hoạch dài hạn hoặc dễ dao động trước thông tin thị trường thường hành động vội vàng, dẫn đến các quyết định mang tính phản ứng thay vì chiến lược.
Nhà đầu tư từng trải qua thất bại hoặc thành công liên tiếp: Sau thất bại, tâm lý muốn gỡ gạc nhanh khiến nhà đầu tư dễ sa vào các cơ hội đầu tư không chắc chắn. Ngược lại, sau nhiều chiến thắng liên tiếp, nhà đầu tư có thể rơi vào trạng thái chủ quan và đầu tư thiếu kiểm soát.
Nhà đầu tư bị ảnh hưởng bởi truyền thông và hiệu ứng đám đông: Truyền thông tài chính và các hội nhóm đầu tư trên mạng xã hội tạo ra hiệu ứng tâm lý lan truyền. Khi thấy người khác liên tục chia sẻ lợi nhuận hoặc cổ phiếu nóng thì nhà đầu tư dễ bị cuốn theo mà bỏ qua phân tích thực tế.

Những đầu tư mới (F0) thường dễ mắc phải tình trạng Fomo khi đầu tư chứng khoán

Xem thêm: Tìm hiểu tổng quan về khái niệm chứng khoán phái sinh

4. Cách khắc phục hội chứng Fomo

Để hạn chế tác động tiêu cực của hội chứng Fomo và nâng cao chất lượng quyết định đầu tư, VPBank sẽ chia sẻ các giải pháp khắc phục hiệu quả như sau:

Xây dựng chiến lược đầu tư rõ ràng và kiên định

Một chiến lược đầu tư hiệu quả cần được xác lập dựa trên mục tiêu tài chính cụ thể, thời gian đầu tư và khẩu vị rủi ro. Khi có chiến lược rõ ràng, nhà đầu tư hạn chế được việc chạy theo xu hướng ngắn hạn và tránh bị chi phối bởi biến động nhất thời của thị trường.

Nâng cao kiến thức và kỹ năng phân tích

Hiểu biết về thị trường, phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật là nền tảng giúp nhà đầu tư đánh giá khách quan tiềm năng cổ phiếu. Việc trang bị kiến thức tài chính vững chắc sẽ giảm thiểu rủi ro ra quyết định dựa trên tin đồn hoặc hiệu ứng đám đông.

Làm chủ cảm xúc và tâm lý đầu tư

Thị trường chứng khoán luôn có biến động, vì vậy việc giữ tâm lý ổn định là yếu tố sống còn. Nhà đầu tư cần học cách tách biệt cảm xúc cá nhân khỏi các quyết định tài chính.

Quản lý vốn hợp lý và xác định khẩu vị rủi ro

Phân bổ vốn đầu tư dựa trên khả năng tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro là bước đi cần thiết để đảm bảo an toàn danh mục. Không nên đầu tư toàn bộ vốn vào một cổ phiếu hoặc nhóm ngành, tránh để tâm lý ảnh hưởng đến dòng tiền cá nhân.

Linh hoạt điều chỉnh nhưng không đánh mất mục tiêu dài hạn

Trong một số trường hợp, nhà đầu tư cần điều chỉnh chiến lược để thích nghi với biến động thị trường. Tuy nhiên, mọi điều chỉnh cần được cân nhắc kỹ và luôn giữ vững định hướng dài hạn để tránh rơi vào bẫy Fomo theo xu hướng nhất thời.

Lọc nhiễu thông tin, chỉ tin vào dữ liệu có cơ sở

Truyền thông và mạng xã hội là con dao hai lưỡi. Nhà đầu tư nên chọn lọc nguồn tin chính thống, tránh tiếp nhận thông tin thiếu kiểm chứng từ hội nhóm, kênh YouTube hoặc các chuyên gia tự phong.

Kiên nhẫn và giữ tư duy đầu tư dài hạn

Đầu tư thành công không đến từ may mắn ngắn hạn mà là quá trình tích lũy giá trị theo thời gian. Kiên nhẫn chờ đợi thời điểm hợp lý, gắn bó với chiến lược dài hạn giúp nhà đầu tư tránh các quyết định vội vàng do Fomo chi phối.