Cổ phiếu ưu đãi là gì? Phân loại và lợi ích khi đầu tư

Trong thị trường đầu tư chứng khoán, cổ phiếu ưu đãi được biết đến như một lựa chọn hấp dẫn, mang đến những quyền lợi đặc biệt cho nhà đầu tư. Vậy cổ phiếu ưu đãi là gì? Chúng khác biệt như thế nào so với cổ phiếu phổ thông? Hãy cùng VPBank tìm hiểu những đặc điểm, phân loại và lợi ích mà cổ phiếu ưu đãi mang lại.

1. Cổ phiếu ưu đãi là gì?

Cổ phiếu ưu đãi (Preferred Stock) là một loại cổ phiếu đặc biệt trong các công ty cổ phần, có những đặc điểm tương tự cổ phiếu thường. Những người sở hữu cổ phiếu này sẽ được hưởng một số quyền lợi ưu tiên nhất định trong quá trình hoạt động và quản lý của công ty phát hành. Các ưu đãi này thường bao gồm quyền biểu quyết, quyền nhận cổ tức cao hơn hoặc quyền ưu tiên trong việc nhận lại vốn khi công ty giải thể.

Hiểu rõ thông tin cổ phiếu ưu đãi là gì

Tuy nhiên, chủ sở hữu cổ phiếu ưu đãi cũng sẽ bị hạn chế một số quyền lợi so với cổ đông sở hữu cổ phiếu thường. Ví dụ như quyền biểu quyết trong các cuộc họp của công ty hay một số vấn đề khác.

Xem thêm: Cách đọc báo cáo tài chính nắm trọn tình hình doanh nghiệp

2. Phân loại cổ phiếu ưu đãi

Sau khi hiểu cổ phiếu ưu đãi là gì, dưới đây là cách phân loại một số loại cổ phiếu này như sau:

2.1. Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết

Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là loại cổ phiếu có số phiếu biểu quyết cao hơn so với cổ phiếu phổ thông. Số phiếu biểu quyết cụ thể sẽ được quy định trong Điều lệ công ty.

Loại cổ phiếu này chỉ được nắm giữ bởi cổ đông sáng lập và các tổ chức được Chính phủ ủy quyền. Quyền ưu đãi biểu quyết của cổ đông sáng lập có hiệu lực trong 3 năm kể từ ngày công ty nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Sau thời gian này, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết sẽ chuyển đổi thành cổ phiếu thường.

Ngoài ra, loại cổ phiếu này không được chuyển nhượng tự do mà phải được chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông trước khi có thể chuyển nhượng.

2.2. Cổ phiếu ưu đãi cổ tức

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là loại cổ phiếu mang lại cho chủ sở hữu mức cổ tức cao hơn so với cổ phiếu phổ thông. Mức cổ tức này được ghi rõ trên tờ cổ phiếu ưu đãi và có thể áp dụng cho cả cổ tức cố định (không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty) và cổ tức thưởng.

Đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi cổ tức

Trong trường hợp công ty giải thể hoặc phá sản, cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức sẽ được nhận phần tài sản tương ứng với số cổ phần nắm giữ. Tuy nhiên, quyền ưu tiên thanh toán của họ thấp hơn so với trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại. Cổ đông ưu đãi cổ tức không có quyền biểu quyết, tham dự Đại hội cổ đông hay đề cử và ứng cử vào Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát.

Tìm hiểu thêm: Tín phiếu là gì? Phân biệt tín phiếu, trái phiếu, cổ phiếu

2.3. Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại

Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại là loại cổ phiếu đặc biệt, có quyền yêu cầu công ty hoàn lại vốn góp vào bất kỳ thời điểm nào, miễn là đáp ứng các điều kiện và thỏa thuận đã được ghi trên cổ phiếu. Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi hoàn lại không có quyền biểu quyết, tham gia Đại hội cổ đông hoặc đề cử, ứng cử vào Hội đồng quản trị.

2.4. Cổ phiếu ưu đãi khác theo Điều lệ công ty quy định

Ngoài ba loại cổ phiếu ưu đãi đã nêu, các cổ đông của công ty cổ phần cũng có thể thỏa thuận và bàn bạc về những loại cổ phiếu ưu đãi khác. Từ đó, mang lại các quyền lợi và ưu đãi riêng biệt cho cổ đông, tùy thuộc vào tính chất hoạt động và quy định trong Điều lệ công ty.

Ví dụ:

Công ty cổ phần có vốn điều lệ là 10 tỷ đồng, với mệnh giá cổ phần là 10.000 đồng. Theo quy định trong Điều lệ công ty, có 20% cổ phiếu ưu đãi biểu quyết và mỗi cổ phiếu ưu đãi biểu quyết tương ứng với 5 phiếu bầu dành cho cổ đông sáng lập.

Với 100 triệu cổ phiếu đang lưu hành, trong đó có 80 triệu cổ phiếu phổ thông và 20 triệu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết, mặc dù cổ đông sáng lập chỉ chiếm 20% vốn góp. Thế nhưng họ vẫn giữ quyền chi phối trong các cuộc họp Đại hội cổ đông trong 3 năm đầu thành lập công ty.

3. Đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi

Bên cạnh việc nắm được khái niệm cổ phiếu ưu đãi là gì, phân loại thì dưới đây là những đặc điểm cơ bản của hình thức này như sau:

• Không có quyền biểu quyết: Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi không có quyền tham gia biểu quyết, trừ khi họ nắm giữ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết. Họ cũng không có quyền ứng cử hoặc bầu cử vào Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát hoặc các vị trí quản lý trong công ty.

• Cổ tức cố định: Cổ đông ưu đãi được nhận cổ tức với mức cố định, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. Cổ tức này sẽ được chi trả trước cổ đông phổ thông.

• Ưu tiên thanh lý tài sản: Trong trường hợp công ty giải thể hoặc phá sản, cổ đông ưu đãi sẽ được nhận phần tài sản thanh lý trước cổ đông phổ thông. Tương tự, khi hoàn trả vốn, cổ đông ưu đãi cũng sẽ được ưu tiên hoàn lại trước cổ đông phổ thông.

• Khả năng chuyển đổi: Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông, nhưng cổ phiếu phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phiếu ưu đãi.

Một số đặc điểm của các cổ phiếu ưu đãi

4. Lợi ích khi đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi

Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi mang lại một số lợi ích cho nhà đầu tư, bao gồm:

• Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi thường nhận được mức cổ tức cố định, đảm bảo một nguồn thu nhập ổn định, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.  

• Khi công ty phá sản hoặc giải thể, cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi sẽ được nhận tài sản thanh lý trước cổ đông phổ thông. 

• Cổ đông ưu đãi cũng được ưu tiên hoàn lại vốn trước cổ đông phổ thông. Từ đó giúp họ có cơ hội nhận lại số tiền đầu tư trong trường hợp công ty cần hoàn trả vốn.

• Với cổ tức cố định và quyền ưu tiên trong thanh lý tài sản, cổ phiếu ưu đãi giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro hơn so với cổ phiếu phổ thông, nơi cổ tức và lợi ích tài chính phụ thuộc vào kết quả hoạt động của công ty.

Lợi ích khi sử dụng cổ tức ưu đãi

Xem thêm: Lãi suất điều hành là gì? Những điều bạn cần biết về lãi suất điều hành

5. Cách tính cổ tức của cổ phiếu ưu đãi

Các nhà đầu tư có thể tính toán cổ tức của cổ phiếu ưu đãi (CPƯĐ) theo các công thức sau:

(1) Công thức tính tỷ lệ cổ tức:

Tỷ lệ cổ tức = Cổ tức đã trả / Lợi nhuận ròng

Giải thích:

Tỷ lệ cổ tức mà cổ đông nhận được sẽ bằng số cổ tức được trả hàng năm chia cho lợi nhuận ròng của công ty. Đây là cách đo lường thu nhập ròng trên mỗi cổ phiếu mà công ty đã tạo ra.

(2) Công thức thay thế:

Tỷ lệ cổ tức = 1 – Tỷ lệ duy trì

Trong đó, Tỷ lệ duy trì được tính bằng công thức:

Tỷ lệ duy trì = 1 – (DPS / EPS)

Giải thích:

1. DPS (Dividends Per Share) là cổ tức trên mỗi cổ phiếu.

2. EPS (Earnings Per Share) là lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu.

Công thức này giúp xác định phần lợi nhuận của công ty được giữ lại (tỷ lệ duy trì), từ đó tính được tỷ lệ cổ tức mà công ty trả cho cổ đông.

Công thức tính cổ tức theo cổ phiếu ưu đãi

Xem thêm: Thẻ tín dụng có chuyển khoản được không?

6. Cổ phiếu ưu đãi có khác gì so với cổ phieus thông thường?

Hiểu cổ phiếu ưu đãi là gì trên chưa đủ để mọi người phân biệt được sự khác nhau của chúng với cổ phiếu phổ thông. Do đó, dưới đây chúng tôi đã tổng hợp một bảng so sánh chi tiết để mọi người có cái nhìn khái quát như sau:

Sự khác nhau của cổ phiếu ưu đãi và cổ phiếu phổ thông

Có thể bạn quan tâm: 

• Lãi suất vay mua xe ôtô ngân hàng nào thấp nhất 2025

• 6 cách tra cứu số tài khoản ngân hàng VPBank miễn phí - an toàn nhất

• Vay tín chấp theo lương ngân hàng nào lãi suất thấp nhất 2025?

Như vậy, VPBank đã giải thích chi tiết cổ phiếu ưu đãi là gì để mọi người có cái nhìn khái quát nhất. Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi mang lại nhiều lợi ích hấp dẫn, từ cổ tức ổn định đến quyền biểu quyết trong một số trường hợp. Tuy nhiên, như bất kỳ loại hình đầu tư nào, nhà đầu tư cần phải hiểu rõ về loại cổ phiếu mình sở hữu để đưa ra quyết định đúng đắn. 

Để biết thêm thông tin chi tiết về các cơ hội đầu tư cổ phiếu ưu đãi, hãy truy cập website www.vpbank.com.vn hoặc gọi ngay hotline 1900.54.54.15 để được tư vấn miễn phí.