FDI là gì? Lợi ích khi thu hút doanh nghiệp FDI

Kiến thức chung

20/08/2025

FDI là gì? và vì sao lại đóng vai trò quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế? Khi ngày càng nhiều doanh nghiệp FDI chọn Việt Nam là điểm đến thì các tổ chức tài chính như VPBank cũng không ngừng mở rộng giải pháp hỗ trợ đầu tư. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về FDI trong bài viết dưới đây.

1. FDI là gì?

FDI (Foreign Direct Investment) là hình thức đầu tư khi một cá nhân hoặc tổ chức từ quốc gia này rót vốn vào quốc gia khác với mục tiêu thiết lập doanh nghiệp, mở rộng hoạt động kinh doanh hoặc nắm quyền kiểm soát hoạt động sản xuất, kinh doanh tại quốc gia đó.

Theo Luật Đầu tư 2020 của Việt Nam, FDI được hiểu là hoạt động đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam thông qua việc góp vốn, mua cổ phần hoặc thành lập doanh nghiệp mới để tiến hành hoạt động kinh doanh lâu dài.

Các đặc điểm chính của FDI:

Nguồn vốn từ các cá nhân, tổ chức ngoài phạm vi lãnh thổ của quốc gia nhận đầu tư.
Nhà đầu tư nước ngoài có quyền kiểm soát, quản lý hoặc tham gia vào các quyết định quan trọng của doanh nghiệp.
Khác với đầu tư gián tiếp thì FDI có tính chất lâu dài, gắn liền với hoạt động sản xuất và kinh doanh thực tế.
FDI tác động trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế, công nghệ, việc làm và nhiều yếu tố quan trọng khác.

Ví dụ về FDI tại Việt Nam: Các tập đoàn lớn như Samsung, Intel, LG, Honda, Toyota đã đầu tư vào Việt Nam thông qua việc xây dựng nhà máy, mở rộng dây chuyền sản xuất và tuyển dụng nhân sự địa phương.

FDI là gì?

2. Đặc điểm của doanh nghiệp FDI

Doanh nghiệp FDI có những đặc điểm khác biệt biệt so với các doanh nghiệp trong nước. Tại Việt Nam, doanh nghiệp FDI được thành lập dưới nhiều hình thức khác nhau như công ty 100% vốn nước ngoài, công ty liên doanh hoặc doanh nghiệp có vốn góp từ nhà đầu tư nước ngoài.

Một số đặc điểm nổi bật của doanh nghiệp FDI có thể kể đến như sau:

Doanh nghiệp FDI có thể được thành lập hoàn toàn bởi nhà đầu tư nước ngoài hoặc là liên doanh giữa nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư trong nước.
Các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam phải tuân thủ các quy định về đầu tư nước ngoài theo Luật Đầu tư 2020 và các văn bản pháp luật liên quan khác.
Áp dụng hệ thống quản lý, vận hành, sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu suất làm việc.
Chính phủ Việt Nam áp dụng nhiều chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp FDI như miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ tiếp cận đất đai và ưu đãi về xuất nhập khẩu.
Doanh nghiệp FDI có đóng góp quan trọng vào thị trường lao động, mang lại cơ hội việc làm cho người dân và nâng cao trình độ chuyên môn.

Doanh nghiệp FDI có đóng góp to lớn đến sự phát triển của nền kinh tế

Xem thêm: Lãi suất huy động là gì? Như thế nào là trần lãi suất huy động?

3. Tác động của doanh nghiệp FDI đến các nước nhận đầu tư

Doanh nghiệp FDI đem đến cho các nước nhận đầu tư nhiều lợi ích về kinh tế, công nghệ và xã hội. Những tác động tích cực của doanh nghiệp FDI như:

Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Doanh nghiệp FDI đem lại nguồn vốn lớn giúp mở rộng sản xuất, nâng cao năng suất và đóng góp vào GDP quốc gia.
Sự chuyển giao công nghệ: Nhiều doanh nghiệp FDI thường mang theo công nghệ tiên tiến, giúp nâng cao trình độ sản xuất và phát triển công nghiệp địa phương.
Tạo việc làm và nâng cao kỹ năng lao động: FDI tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua đào tạo và chuyển giao kinh nghiệm.
Mở rộng thị trường và thúc đẩy xuất khẩu: Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài giúp kết nối thị trường nội địa với quốc tế, đẩy mạnh xuất khẩu và cải thiện cán cân thương mại.

Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài giúp thúc đẩy nền kinh tế - xã hội phát triển

Tuy đem đến các tác động tích cực nhưng đem đến nhiều bất lợi khác cho nền kinh tế nội địa.

Phụ thuộc vào vốn nước ngoài: Nếu quá dựa vào FDI, nền kinh tế có thể trở nên phụ thuộc vào doanh nghiệp nước ngoài, dẫn đến mất cân bằng kinh tế.
Áp lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nội địa: Các công ty trong nước gặp khó khăn khi cạnh tranh với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài mạnh và công nghệ tiên tiến.
Rủi ro về môi trường: Một số công ty FDI gây ô nhiễm hoặc khai thác tài nguyên thiên nhiên quá mức nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Cùng tìm hiểu: Cách đọc báo cáo tài chính nắm trọn tình hình doanh nghiệp

4. Lợi ích của việc thu hút doanh nghiệp FDI

Việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mang lại nhiều lợi ích to lớn cho nền kinh tế. Không chỉ giúp bổ sung nguồn vốn, FDI còn nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước và thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm: FDI góp phần gia tăng nguồn vốn đầu tư, giúp mở rộng quy mô sản xuất, từ đó thúc đẩy tăng trưởng GDP của quốc gia. Đồng thời, tạo ra hàng triệu việc làm cho lao động địa phương, cải thiện thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Chuyển giao công nghệ và nâng cao trình độ sản xuất: Doanh nghiệp trong nước có thể tiếp cận quy trình kỹ thuật tiên tiến, hệ thống quản lý hiện đại, thúc đẩy nghiên cứu & phát triển (R&D). Nhờ đó, sản phẩm được nâng cao chất lượng tốt hơn.
Tăng ngân sách, cải thiện cán cân thương mại: Thông qua thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất nhập khẩu và lệ phí khác do doanh nghiệp FDI đóng nên góp phần thúc đẩy xuất khẩu bởi mạng lưới phân phối rộng lớn của các tập đoàn đa quốc gia.
Thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng: Để đáp ứng nhu cầu sản xuất và vận chuyển hàng hóa của các doanh nghiệp FDI nên hạ tầng giao thông, điện, nước và viễn thông được đầu tư phát triển.

Thu hút doanh nghiệp FDI có thể tiếp cận được các công nghệ mới

5. Những điều kiện để trở thành doanh nghiệp FDI

Để trở thành doanh nghiệp FDI, cần đáp ứng đủ những điều kiện pháp lý về ngành nghề kinh doanh, vốn đầu tư cũng như thủ tục đăng ký.

5.1. Thành lập hoặc có phần vốn góp sở hữu bởi nhà đầu tư nước ngoài

Theo Khoản 19, Điều 3 của Luật Đầu tư 2020, doanh nghiệp FDI là doanh nghiệp được thành lập bởi nhà đầu tư nước ngoài (cá nhân có quốc tịch nước ngoài hoặc tổ chức có tư cách pháp lý tại nước ngoài). Doanh nghiệp này hoạt động và đầu tư kinh doanh tại thị trường Việt Nam.

Để được coi là doanh nghiệp FDI, bắt buộc phải có ít nhất một nhà đầu tư nước ngoài góp vốn hoặc tham gia thành lập doanh nghiệp.

5.2. Kinh doanh ngành, nghề hợp pháp

Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) phải kinh doanh các ngành nghề hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, có một số ngành nghề bị cấm hoàn toàn, nhà đầu tư không được phép tham gia, bao gồm:

Kinh doanh chất ma túy (Phụ lục I);
Kinh doanh hóa chất, khoáng vật nguy hiểm (Phụ lục II);
Kinh doanh động vật, thực vật hoang dã quý hiếm hoặc các mẫu vật liên quan (Phụ lục II);
Mua bán bộ phận cơ thể người;
Kinh doanh dịch vụ sinh sản vô tính (trên người);
Kinh doanh pháo nổ, pháo hoa trái phép;
Kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê;
Các hoạt động mại dâm trá hình, gây ảnh hưởng đạo đức xã hội.

5.3. Xin giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo từng lĩnh vực

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, khi thành lập, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) cần có dự án đầu tư cụ thể và phải thực hiện các thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, bao gồm cả việc điều chỉnh khi có thay đổi.

Tuy nhiên, những doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo hoặc quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo sẽ được miễn thủ tục cấp Giấy chứng nhận đầu tư theo quy định pháp luật.

Đồng thời, theo Luật Đầu tư 2020, tùy vào vị trí dự án đầu tư, cơ quan cấp phép sẽ khác nhau:

Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế: cấp phép cho các dự án đặt trong khu vực chuyên biệt này;
Sở Kế hoạch và Đầu tư: cấp phép cho các dự án ngoài khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao.

5.4. Thành lập doanh nghiệp

Các nhà đầu tư nước ngoài sẽ tiến hành chuẩn bị bộ hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp sau khi nhận được Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Hồ sơ này được nộp tại Phòng Đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư tại nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.

Khi hồ sơ được duyệt và hoàn tất thủ tục, doanh nghiệp chính thức được công nhận là doanh nghiệp FDI. Từ đó mở ra cơ hội tiếp cận các chính sách ưu đãi đặc biệt chỉ dành cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

6. Các loại hình đầu tư nước ngoài FDI

FDI được chia thành nhiều loại hình khác nhau, tùy vào mục tiêu, cách thức đầu tư và chiến lược của doanh nghiệp. Dưới đây là những loại hình FDI được nhiều doanh nghiệp lựa chọn phổ biến nhất hiện nay:

6.1. FDI tập trung

FDI tập trung là hình thức đầu tư khi một quốc gia thu hút lượng lớn vốn đầu tư từ nhiều quốc gia khác nhau vào cùng một ngành, khu vực hoặc dự án, hoặc khi nhà đầu tư phân bổ vốn vào nhiều lĩnh vực khác nhau để đa dạng hóa danh mục, giảm thiểu rủi ro và tối ưu lợi nhuận.

Loại hình này đem đến nhiều lợi ích thiết thực cho nước tiếp nhận như: tạo việc làm, nâng cao kỹ năng lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và mở rộng hội nhập quốc tế.

Ví dụ: Nhiều tập đoàn Hàn Quốc đang đầu tư mạnh vào Việt Nam ở các lĩnh vực như công nghệ, bất động sản, tài chính và tiêu dùng.

6.2. FDI theo chiều dọc

FDI theo chiều dọc (Vertical FDI) được xem là dạng đầu tư vào chuỗi cung ứng với nhiều ngành nghề khác nhau. Doanh nghiệp FDI sẽ đầu tư vào những công đoạn khác nhau trong quy trình cung ứng sản phẩm cũng như theo dõi, kiểm soát để có thể tối ưu chi phí.

Ví dụ: Công ty sản xuất đồ uống có gas tại Trung Quốc đầu tư dưới dạng FDI theo chiều dọc thông qua việc cung ứng nguyên vật liệu: hoa quả, hương liệu, đường,... hoặc đầu tư vào đơn vị phân phối để người dùng tiếp cận sản phẩm dễ dàng hơn.

6.3. FDI theo chiều ngang

FDI theo chiều ngang (Horizontal FDI) là hình thức đầu tư mà doanh nghiệp mở rộng hoạt động sang một quốc gia khác nhưng vẫn giữ nguyên lĩnh vực sản xuất, kinh doanh. Đây là loại hình phổ biến giúp mở rộng quy mô và thị phần quốc tế.

Hình thức này cho phép doanh nghiệp tận dụng lợi thế về quy trình sản xuất, chi phí, nhân lực và nhu cầu tiêu dùng tại địa phương. Nhờ đó, nhà đầu tư nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm chi phí và gia tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường khu vực.

Ví dụ: Công ty ô tô tại Nhật đầu tư vào Việt Nam để lắp ráp và sản xuất cùng dòng sản phẩm. Việc đầu tư giúp doanh nghiệp khai thác tốt nguồn lực địa phương, phục vụ thị trường bản địa hiệu quả hơn mà vẫn giữ chất lượng và thương hiệu toàn cầu.

Các loại hình đầu tư FDI phổ biến hiện nay

Có thể bạn quan tâm:

Ở bài viết này, VPBank đã giúp bạn đọc hiểu rõ FDI là gì, tầm quan trọng của việc thu hút doanh nghiệp FDI, cũng như vai trò của chỉ số FDI là gì khi đánh giá môi trường đầu tư. Trong bối cảnh hội nhập, dòng vốn FDI không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn tạo cơ hội việc làm và chuyển giao công nghệ.

Chia sẻ: